به نقل از «ایرنا»

بلندترین شب سال نماد جنگ سیاهی و سپیدی

تاریخ انتشار: ۲۷ آذر ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۱۴۹۳۲۷

 مراسم تجلی یلدا در اشعار حافظ و مولانا با حضور حجت الله ایوبی دبیرکل کمیسیون، عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران، استاد مهدی محبتی و عبدالمحمود رضوانی از اساتید ادبیات و علی خدایی و سعدالله نصیری از اساتید موسیقی در سالن اجتماعات کمیسیون ملی یونسکو- ایران، برگزار شد.

حجت الله ایوبی در ابتدای این مراسم با تقدیر از برپایی این رویداد خطاب به اساتید و دوستداران ادبیات اظهار داشت: اینجا شما صاحب‌خانه هستید و خوشحالم این محفل اینجا برگزار می شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

ما آموزه های زیادی داریم که شاید رگ و ریشه هایش در تاریخ گم شده است، ریشه های بسیاری از آیین ها در فرهنگ ایران اسلامی است.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران توضیح داد: مردم ایران به بهانه های مختلف به دنبال ایجاد شادی هستند و حتی برای کاشت و برداشت هم آیین هایی دارند که در فرهنگ و آداب و رسوم به آن اشاره شده است.

ایوبی ادامه داد: شمس می فرماید شادی همچو آبِ لطیفِ صاف به هر جا می رسد در حال شکوفه عجبی می روید. غم همچو سیلابِ سیاه به هر جا که می رسد، شکوفه را پژمرده می کند و آن شکوفه که قصدِ پیدا شدن دارد، نهلد که پیدا شود. در فرهنگ ما بهانه های مختلف برای باهم بودن و گفت وگو و شادی کردن وجود دارد.

وی گفت: شب یلدا غیر از دیدار و گفت وگو، فضایی برای شعر و کتابخوانی است. شعر در زبان ما جاری است و کمتر ملتی را سراغ داریم که اینگونه شعر و ادب بر زبان مردمش جاری باشد؛ اساتید با زبان شعر و پدران با فرزندانشان با زبان شعر سخن می گویند. افتخار می‌کنیم در شب یلدا حافظ می خوانیم و پند و اندرز ها می شنویم. گستره ادبیات فارسی ایران بسیار زیاد است تا جایی که اشعار خیام به روسی توسط ۱۴۰ مترجم، ترجمه شده است و در این سرزمین همه خیام می خوانند.

مهدی محبتی استاد دانشگاه و پژوهشگر نیز در این مراسم اظهار داشت: می توان در یک نگاه یلدا را به عنوان یک اسم و واژه بررسی کرد و دید چه شاعرانی از آن استفاده کرده اند. نوع برخورد دوم آن است که یلدا یک رمز است. با مفاهیم کهن می توان از آن به عنوان افتخاری در گذشته یاد کرد و همچنین کارکرد امروزی آن را دریافت.

وی ادامه داد: یلدا به عنوان نماد تلاش دائمی انسان ها در جنگ پیوسته سیاهی و سپیدی است و این مهم مختص فرهنگ ما نیست و در کشورهای شرقی این مهم دیده می شود. در گزاره های زرتشت آمده است که هزاره ظلمت با هزاره نور می جنگد و یلدا تجسم لحظه آخر سیطره سیاهی است.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: در اسلام‌ نیز ظلمات و نور بسیار مورد توجه است و در فرهنگ های عبری نیز به این مهم اشاره شده است و همه ملت های متمدن برای آنکه بگویند پایان شب سیه سپید است این مهم را آفریده اند و ادامه دادند.

محبتی ادامه داد: در دوره اسلامی، مهم ترین کسانی که به سیاهی و سپیدی می پردازند شاعران هستند. شاعران در گذشته زبان گویای مردم خودشان بودند و مانند امروز خیلی در کناره نبودند.

وی از نگاه مولانا نسبت به مساله سیاهی و سپیدی، ترسیمی ارائه کرد؛ در آثار مولوی، ۴ پرده سیاه در هستی در نظر گرفته می شود و سالک باید این ۴ لایه را پاره کند و به نور برسد.

 لایه اول در نگاه عرفانی، وجود است و در این نگرش، جهان بر اساس ماده است و اساس ماده تیره است و جز رگه هایی از نور از آن نمی توان پیدا کرد. در لایه دوم و در دل این جامعه، مردمان هستند که در غفلت هستند مگر آنکه با تلاش، خود را به رگه های نور پیوند دهند.

در لایه سوم، در دل جامعه، مساله جسم است و حجاب سوم محسوب می شود. برای رهیدن از این پرده سوم باید نفس را آرام کرد. حجاب چهارم نفس است و کسی از این چهار حجاب می تواند رها شود که مسیر متعالی را طی کند تا به نور برسد و نور را باید کسب کرد. در عین حال حافظ وجود را خاکستری می بیند و در گزاره های مختلفی این را مطرح می کند.

عبدالمحمود رضوانی از اساتید دانشگاه و مترجم آثاری نفیس همچون گلستان نیز اظهار داشت: واژه یلدا ریشه سریانی دارد و زیرمجموعه زبان سامی است و از زیرمجموعه زبان ‌های آفریقایی و آسیایی است.

وی ادامه داد: یلدا به معنای تولد است؛ میلاد خورشید و مهر و میترا. دو روز در سال داریم که شب و روز یکسان است اما دو روز داریم که انقلاب تابستانی و زمستانی است. در ابتدای زمستان، بلندترین شب و کوتاه ترین روز را داریم و در تابستان این فضا برعکس است.

این استاد دانشگاه با اشاره به استفاده از یلدا در ادبیات فارسی تاکید کرد: روز بعد از شب یلدا، «خُر روز» یا «روز خورشید» نامیده می شد؛ این روز، روز ویژه ای بوده و کهتری و مهتری معنایی نداشته است. در این روز کسی به کسی دستور نمی داده و همه کارها را داوطلبانه انجام می دادند و خونریزی حتی ذبح ممنوع بوده و دشمنان ایران در این روز دست از جنگ می کشیدند و گاه این آتش‌بس یک روزه دائمی می شده است.

رضوانی توضیح داد: بسیاری در این روز از ترس گناه کاری نمی کردند. سرو برای ایرانیان مقدس است زیرا جلوی زمستان مقاومت می کند و یلدا در حیطه اسطوره شناسی هم وارد شده است.

میخاییل آنسیموف مدیر کانون گسترش فرهنگ پارسی «حافظ» استان چلیابینسک روسیه مهمان روس این مراسم نیز اظهار داشت: از استان شلوینسک آمدم و برای من‌ ادبیات فارسی بسیار لذت بخش است. جمعیت ما نژاد کردی و تاجیک هستند و فارسی زبانان بسیارند و سه میلیون جمعیت داریم. من‌طرفدار زبان فارسی هستم و این زبان را در این استان گسترش می دهیم. دوست دارم بیشتر با فرهنگ ایرانی آشنا شوم و این افتخار بزرگی برای من است.

وی در ادمه به زبان روسی حافظ خوانی کرد.

عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران نیز در این باره با بیان اینکه یلدا قدمتی بالغ بر سه هزار سال دارد، توضیح داد که سبب چیست در طولانی ترین شب سال شادمانی می کنیم.

وی با اشاره به حکایتی از سهروردی عنوان کرد: مقصود از یلدا صرفا نشستن نیست. آزمون های زمستان و خزان و تابستان و بهار همچو جان در پی می آیند. زمانی از یلدا می توانید بهره مند شوید که با طلوع خورشید سیاهی شما از بین برود وگرنه هر شب و روز ما یلداست. زمانی که به جدال با نفس کافرکیش بروید می توانید از تیرگی بروید.

منبع: ایرنا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۱۴۹۳۲۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عنوان قدیمی‌ترین نماد نهاد‌های علم جهان به دانشگاه تهران اعطا شد

به گزارش گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا،  سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران در آستانه سالروز شهادت استاد شهید مرتضی مطهری و روز معلم در جمع اساتید و دانشجویان دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، با اشاره به قرارگیری در آستانه نودمین سالگرد تأسیس دانشگاه تهران، گفت: ویژگی متفاوتی که آئین نود سالگی دانشگاه تهران نسبت به برنامه‌های هفتاد و هشتاد سالگی دارد، این است که تلاش کردیم قدمت نهاد علم در ایران را به سابقه دانشگاه تهران ضمیمه کنیم.

رئیس دانشگاه تهران به سابقه سنت دانشگاهی در ایران از جندی‌شاپور تا دانشگاه تهران اشاره کرد و افزود: این سابقه حتی در بین دانشگاهیان هم مغفول مانده و کمتر به آن توجه می‌کنیم. از این رو در سال ۱۴۰۲ طی مکاتبه‌ای رسمی به شورای عالی انقلاب فرهنگی پیشنهاد شد تا این سابقه به نوعی به تاریخ و قدمت دانشگاه تهران ضمیمه شود. جندی‌شاپور نماد نهاد‌های علم در ایران بوده و در سال ۲۰۱۷ میلادی از سوی یونسکو به‌عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان با ۱۷۵۰ سال سابقه معرفی شده است که البته این رکورد پیش از آن متعلق به دانشگاه بولونیا در ایتالیا با نزدیک به ۱۲۰۰ سال قدمت بوده است.

استاد دانشگاه تهران ادامه داد: افتخار بزرگ تعلق گرفتن پایه‌گذاری سنت دانشگاهی به ایران، در حالی مورد اذعان جهانیان است که خودمان کمتر در خصوص این داشته‌ها و هویت ایرانی- اسلامی مطالعه کرده و کمتر بر روی آن تبلیغ و فعالیت‌های ترویجی انجام داده‌ایم و جوانان ما کمتر از این سرمایه‌های ملی شناخت دارند. از دانشگاه تهران انتظار می‌رود که به‌عنوان دانشگاه پیشگام و نوآور بیشتر به این موضوع توجه داشته باشد و به تقویت هویت ایرانی-اسلامی برای دستیابی به تمدن نوین اسلامی از طریق دانشگاه تمدن ساز که در گام دوم انقلاب اسلامی مورد توجه ویژه قرار گرفته است، بپردازد؛ و بدون شک آثار ارزشمند علامه شهید مطهری منبع بسیار ارزشمندی برای حرکت در این مسیر است.

مقیمی با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری بر تمدن سازی دانشگاه، فراز‌هایی از کتاب خدمات متقابل اسلام و ایران اثر شهید مطهری درباره نقش تمدن سازی نهاد علم در ایران از جندی‌شاپور و اذعان ویل دورانت که جندی‌شاپور را محور تمدن ایران در دوره ساسانی می‌داند را یادآوری کرد و بیان داشت: اینکه بگوییم دانشگاه تهران با قدمت ۹۰ ساله، نماد آموزش عالی ایران است، با واقعیت خیلی فاصله دارد. درست است که ۹۰ سال از قدمت مجموعه ساختمان‌های فعلی نماد آموزش عالی کشور که در سال ۱۳۱۳ ساخته شده است می‌گذرد؛ ولی وقتی به سیر تکامل و زنجیره چرخه عمر دانشگاه تهران به‌عنوان نماد آموزش عالی ایران را بررسی می‌کنیم، در مرحله قبلی به دارالفنون می‌رسیم و هر چه که به گذشته برمی‌گردیم به نهاد‌های آموزش عالی همچون ربع رشیدی، نظامیه‌ها و در نهایت به جندی‌شاپور می‌رسیم.

وی افزود: بر اساس مصوبه اولین جلسه شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۴۰۳ که با حضور رئیس‌جمهوری برگزار شد، سابقه دانشگاه جندی‌شاپور به دانشگاه تهران منضم شد و شورای عالی انقلاب فرهنگی مأموریتی به دانشگاه تهران سپرد تا برای اینکه دانشگاه‌ها به‌ویژه دانشگاه تهران نقش محوری تمدن سازی را ایفا کنند، طرح جامعی ارائه شود و برای ارتقای فرهنگ و تمدن ایرانی-اسلامی بر محور نهاد علم تلاش شود. اساتید، دانشجویان و پژوهشگران دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران می‌توانند نقش‌آفرینی ویژه‌ای در این زمینه داشته باشند.

رئیس دانشگاه تهران ادامه داد: وقتی به سیره نظری و عملی شهید مطهری نگاه می‌کنیم، ملاحظه می‌شود که ایشان استاد و معلمی در تراز دانشگاه تمدن ساز است و شخصیتی است که نقش تمدن سازی را به اندازه چند نهاد علمی ایفا کرده است؛ لذا انتظار می‌رود اساتید دانشگاه همین نقش را ایفا کنند تا بتوانیم به اهداف تمدن سازی دانشگاه نائل شویم. آثار و نوشته‌های شهید مطهری همان چیزی است که نیاز امروز ما است و هیچ وقت کهنه نمی‌شود. یکی از مهم‌ترین منابع ما در زمینه مطالعه تمدن سازی دانشگاه، آثار شهید مطهری است که باید به سهم خودمان در تقویت این مجموعه تلاش کنیم.

مقیمی در پایان از برگزاری بزرگداشت ۱۷۵۷ سال سنت دانشگاهی در ایران زمین هم‌زمان با نود سالگی دانشگاه تهران خبر داد و گفت: بر اساس آثار شهید مطهری، دانشگاه جندی‌شاپور نقطه عطفی است که وجوه مشترکی را برای تمدن اسلامی و ایرانی ایجاد کرد. امروز اگر می‌خواهیم به تمدن نوین اسلامی ایرانی دست یابیم، دانشگاه باید یکی از مهم‌ترین کانون‌های توجه ما باشد؛ لذا امروز به شدت به آثار شهید مطهری نیاز داریم تا با رویکرد دانشگاه تمدن ساز بتوانیم آثار مورد نیاز درباره قدمت نهاد علم در ایران را استخراج و نقشه راهی بر اساس اندیشه شهید مطهری تنظیم کنیم.

انتهای پیام/